Yn ffodus, llwyddwyd i ddatrys y mater trwy lwc dda yn hytrach na rheolaeth dda!! Roedd y ffaith bod dau aelod o staff wedi mynd ar gyfnod mamolaeth wedi ein helpu i leihau ein cyllideb staffio oherwydd roeddem yn gallu adleoli staff yn fewnol i gyflenwi ar eu cyfer. Fodd bynnag, cafodd hyn effaith ganlyniadol trwy leihau ein strategaethau ymyrryd ar gyfer cynorthwyo disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol, a’r ffaith bod rhywfaint o gyflenwi ar gyfer amser cynllunio, paratoi ac asesu staff wedi cael ei wneud gan gynorthwywyr addysgu – nid oedd hyn yn ddelfrydol, yn enwedig gan fod ymweliad arolygu gan Estyn ar y gweill!
Roedd ailstrwythuro dyletswyddau cynorthwywyr addysgu a’u parodrwydd i leihau eu horiau’n wirfoddol wedi helpu i leihau ein costau staffio hefyd. Roedd rhywfaint o incwm ychwanegol yr oedd mawr angen amdano gan yr Awdurdod Lleol wedi helpu hefyd.
Felly, yn ariannol, fe wnaethom ni lwyddo i aros yn y du, ond mae’r ‘niwed’ cyfochrog o ran cynorthwyo plant, ysbryd staff a lles yn parhau i fod yn feysydd pryder.
Mae’r fforwm hwn yn cynnwys penaethiaid, llywodraethwyr ac aelodau nad ydynt yn gysylltiedig ag ysgolion.
A oes gan eich ardal Gymdeithas Llywodraethwyr Lleol, y gallwch ei mynychu gyda llywodraethwyr i drafod materion lleol a rhannu arfer gorau? Mae rhagor o wybodaeth ar gael yma.
Mae llawer o ysgolion yn gweithio mewn clystyrau i rannu syniadau a chydweithio ar feysydd penodol. Gallai ysgolion clwstwr rannu staff hyd yn oed, er enghraifft Rheolwr Busnes. A ydych chi wedi meddwl am unrhyw beth fel hyn? Efallai yr hoffech rannu rhai ffyrdd arloesol o weithio y mae eich ysgolion wedi’u datblygu mewn astudiaethau achos eraill.
Un o brif rolau’r corff llywodraethu yw gosod blaenoriaethau ariannol ar gyfer yr ysgol a monitro gwariant yn erbyn cyllideb yr ysgol. Y pennawd cyllidebol mwyaf yn yr ysgol, yn anorfod, fydd staffio. Mae Pennod 8 y Canllaw i’r Gyfraith i Lywodraethwyr Ysgolion yn rhoi trosolwg defnyddiol o reoli cyllideb yr ysgol.
Mae gan Wasanaethau Llywodraethwyr Cymru ganllaw ar gyllid ysgolion hefyd a allai fod yn ddefnyddiol. Mae’n cynnwys gwybodaeth am rôl y pwyllgor cyllid, cysylltu’r gyllideb â’r Cynllun Datblygu Ysgol, a chwestiynau y gallai llywodraethwyr eu gofyn wrth drafod a gwerthuso cyllid yr ysgol, yn ogystal â deunydd cyfeirio ychwanegol.
Yn anffodus, mae’n rhaid i lawer o ysgolion wynebu sefyllfaoedd lle mae swyddi staff yn cael eu dileu, a bydd ganddynt bolisi i’w ddilyn ar gyfer hyn. Mae’n bwysig ystyried yr holl opsiynau eraill cyn dilyn y llwybr hwn. Bydd eich Awdurdod Lleol yn gallu eich cynghori ar y prosesau i’w dilyn hefyd. Mae cyfoeth o wybodaeth ddefnyddiol ar gael. Dyma rai enghreifft.
Mae ACAS yn cynhyrchu canllawiau ar weithdrefnau dileu swydd a gweithdrefnau teg, ond mae’n rhaid i’r corff llywodraethu ddilyn y camau a nodir yn ei bolisi ei hun yn yr ysgol.
01443 844532 / 029 2075 3685
[email protected]
Sam MacNamara – 07943 887275 / Jane Morris – 07957 969708
